ដោយ យិន លាងគង់ អគ្គនាយក Propertyarea.asia
ភ្នំពេញ៖ ជប៉ុនបានផ្តល់វ៉ាក់សាំងថ្មីមួយសម្រាប់ប្រជាជាតិនេះ តើវាជាកំហុសរបស់ជប៉ុនឬដែលចង់ឲ្យប្រជាជាតិនេះមានវិន័យ និងគោរពច្បាប់ ខណៈពួកគេមើលឃើញថាប្រទេសនេះ មានការអភិវឌ្ឍលឿនលើផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច ប៉ុន្តែការអភិវឌ្ឍផ្នត់គំនិតនៅមានកម្រិតនៅឡើយ។
បន្ទាប់ពីបើកដំណើរការឡើងវិញ នូវស្ពានមិត្តភាពកម្ពុជា ជប៉ុន (ស្ពានជ្រោយចង្វារទី១)បានធ្វើឲ្យមានមតិចម្រូងចម្រាសគ្នាជុំវិញ ការដាក់ខឿនសំរាប់ទោចក្រយានយន្ត និងរថយន្តដាច់ពីគ្នា ដែលជាលទ្ឋផលបានបណ្តាលឲ្យប្រជាជនមួយចំនួន ដែលគ្មានវិន័យ បើកបរមិនគោរពស្លាកសញ្ញា បានជួបគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ធ្ងន់ស្រាល យ៉ាងគួរឲ្យសោកស្តាយ។
កំហុសបច្ចេកទេសឬយ៉ាងណា?
បើយើងគិតតាមបរិបទសង្គមកម្ពុជា (ភាពមិនគោរពខ្លួនឯង) ការសាងសង់ទម្រង់ផ្លូវធ្វើដំណើរបែបនេះជាការខុសឆ្គងមួយ ប៉ុន្តែបើផ្នែកលើទិដ្ឋភាពវិន័យ និងច្បាប់ជារឿងមួយគួរតែទទួលបានការអបអរសាទរ ដោយសារហេតុផលជាច្រើន ទី១ ប្រជាជាតិមួយ ចង់អភិវឌ្ឍន៍ខ្លួនឯង ដើម្បីក្លាយជាជនជាតិមួយប្រកបដោយភាពស៊ីវិល័យ ត្រូវតែជាប្រជាជាតិមួយមានក្រមសីលធ៌ម គោរពវិន័យ និងច្បាប់ ទី២ ការបដិសេធនូវវិន័យ និងច្បាប់ ជារឿងអសោចសំរាប់ប្រជាជាតិមួយ ទី៣ អ្នកធ្វើដំណើរនានានៅកម្ពុជាមួយភាគបច្ចុប្បន្ន មិនបានគោរពច្បាប់ ស្លាកសញ្ញា ភ្លើងសញ្ញាចរាចរណ៍នោះទេ ហេតុនេះការដាក់ឲ្យមានការធ្វើដំណើររវាងម៉ូតូ និងរថយន្តនៅលើស្ពាននេះ មិនមែនជាកំហុសបច្ចេកទេសទេ និងទី៤ ការដាក់ផ្លូវធ្វើដំណើរកាត់ដាច់ពីគ្នារវាងរថយន្ត និងម៉ូតូ កង់ ជប៉ុនបានដាក់ស្លាកសញ្ញារួចហើយ ដើម្បីឲ្យអ្នកបើកបរដ៏មហិមាទាំងឡាយមើល និងប្រតិបត្តិ។
កំហុសអ្នកណា
ទាំងរដ្ឋាភិបាល និងប្រជាជនសុទ្ឋតែគួរកែតម្រូវដូចគ្នា ។ ហេតុអីទើបត្រូវមានការកែតម្រូវ? ព្រោះទី១ រដ្ឋាភិបាលមិនទាន់បានរឹតបន្តឹងច្បាប់ចរាចរណ៍ផ្លូវគោក ឲ្យបានម៉ឺងមាត់នៅឡើយទេ ទោះបីជាច្បាប់នេះបានអនុម័តរយៈពេលជិតបីឆ្នាំហើយក្តី ទី២ រដ្ឋាភិបាលគួរជំរុញឲ្យប្រជាជនត្រូវតែចូលសាលារៀនបើកបរ នៅមិនទាន់ត្រូវបានអនុវត្តន៍ទេ ទី៣ ការផ្សព្វផ្សាយពីច្បាប់ចរាចរណ៍ នៅតាមបណ្តាញផ្សព្វផ្សាយនានាដូចជា វិទ្យុ ទូរទស្សន៍នៅមានកម្រិតតិចតួចបំផុត ទី៤ ការរឹតបន្តឹងការផាកពិន័យលើអ្នកបើកបរបំពានច្បាប់ បំពានស្លាកសញ្ញាចរាចរណ៍ មិនទាន់បានអនុម័តបានទូលំទូលាយនៅឡើយទេ ទី៥ អ្នកបើកបរយានយន្តដែលមានអំណាចមួយចំនួន បានបំពានផ្លូវ បំពានសិទ្ឋអាទិភាព និងបំពានច្បាប់យ៉ាងកំរោល។
តើប្រជាជនខុសអ្វី? ប្រជាជនប្រទេសនេះ មិនសូវចូលចិត្តស្វែងយល់ពីព័ត៌មាន ពីច្បាប់ ពីវិន័យនោះទេ ពួកគេចូលចិត្តធ្វើអ្វីៗតាមគ្នា ធ្វើតាមសភាវគតិ មិនចូលចិត្តរៀនសូត្រ ហ៊ានជ្រុល ខ្លាចជ្រុល។
ជាក់ស្តែងគំនូសសញ្ញាចរាចរណ៍ ដែលបានដាក់លើស្ពានជ្រោយចង្វារទី១ អ្នកបច្ចេកទេសជប៉ុន ពួកគេបានសិក្សាច្បាស់លាស់រួចហើយ មុនពួកគេសម្រេចសាងសង់បែបនេះ ហើយពួកគេក៏បានដាក់ស្លាកសញ្ញាបង្ហាញផងដែរ។ ហេតុអីពួកគេមិនមើល? មិនពិចារណា? ហេតុអីភ្លើងសញ្ញាចរាចរណ៍ពណ៌ក្រហមហើយ ពួកគេនៅតែបន្តឆ្លងកាត់ទាំងបំពាន? វាជាកំហុសរបស់រដ្ឋាភិបាលឬកំហុសរបស់ខ្លួនឯង??។
ភាគច្រើនប្រជាជនទម្លាក់កំហុសលើរដ្ឋាភិបាល ជាជាងពិនិត្យមើលបច្ច័យដែលបណ្តាលឲ្យមានបញ្ហាឬឧបទ្ទវហេតុកើតឡើងលើខ្លួនឯង។
ប្រធានាធិបតីអាមេរិក លោក ចក អេហ្វខេនឺឌី បានមានប្រសាសន៍ថា “អ្នកមិនត្រូវសួររដ្ឋាភិបាលថាបានធ្វើអ្វីសម្រាប់ខ្លួនទេ តែអ្នកត្រូវសួរខ្លួនឯងវិញថា តើអ្នកបានធ្វើអ្វីដើម្បីសង្គមរបស់អ្នក?។
តើត្រូវកែតម្រូវស្ពាននេះឡើងវិញឬទេ?
វាជាវ៉ាក់សាំងចម្លែកមួយសំរាប់ប្រទេសកម្ពុជា ប៉ុន្តែវាមិនមែនជារឿងថ្មីសំរាប់ប្រទេសជប៉ុន និងប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍នានាឡើយ។
សំណួរនៅទីនេះ តើរដ្ឋាភិបាលគួរតែកែលំអរលើ ចំណុចគ្រោះថ្នាក់នេះឡើងវិញឬទេ? ហើយគួរឲ្យប្រជាជាតិនេះនៅតែបើកបរប្រសេចប្រសាច ដោយគ្មានសណ្តាប់ធ្នាប់របៀបរៀបរយបន្តទៀតឬយ៉ាងណា? ចម្លើយ បើរដ្ឋាភិបាលកែលំអរចំណុចនេះ វាជាការបរាជ័យមួយ ក្នុងការកសាងសន្តិភាពផ្លូវចិត្ត សំរាប់ប្រជាជាតិដែលកំពុងជ្រើមជ្រួលនេះ។
តម្លៃជីវិត មិនអាចកាត់ថ្លៃបានឡើយ តែតម្លៃវិន័យ និងច្បាប់ជាកត្តាស្លាប់រស់របស់ប្រជាជាតិមួយ ហេតុនេះការពិចារណាឲ្យបានម៉ត់ចត់ គ្រប់ជ្រុងជ្រោយពិតជាមានសារៈសំខាន់ណាស់ ដើម្បីដោះស្រាយលើបញ្ហានេះ។
លោក ស្រុន សម្បត្តិ សរសេរសារនៅលើទំព័របណ្តាញ ទំនាក់ទំនងសង្គមរបស់លោកចាន់ សុផលដែលជាអ្នកវិភាគសេដ្ឋកិច្ចមួយរូប ដែលមាននិន្នាការកាលៈទេសៈនិយមថា មិត្តភ័ក្រខ្ញុំម្នាក់ ដែលសព្វថ្ងៃរស់នៅប្រទេសជប៉ុនពន្យល់ថាពាក្យថា “ជប៉ុន” មានន័យថា “គំរូ” ។ ប្រសិនបើធ្វើអ្វីខុសគំរូ គឺគេកំណត់ថា ខុស ព្រោះហេតុនោះជនជាតិជប៉ុនជាមនុស្សដែលមានវិន័យ យកគំរូជាមូលដ្ឋាន។ស្ពានជ្រោយចង្វា ដែលទើបតែដាក់ឲ្យប្រើប្រាស់ថ្មីៗនេះ គឺជនជាតិជប៉ុនធ្វើឡើងក្នុងគោលំណងថា ជនជាតិខ្មែរខ្វះវិន័យ ទើបធ្វើផ្លូវឲ្យមានគន្លងផ្សេងគ្នាសម្រាប់ដើរ ម៉ូតូ ឡាន។
ប៉ុន្តែជនជាតិខ្មែរយើង មិនព្រមធ្វើការឆ្លុះបញ្ចាំងខ្លួនឯងថា ជាជនជាតិខ្វះវិន័យទេ ទៅបន្ទោសអ្នកធ្វើស្ពានថាមានខ្ពស់ទាប ហើយចង់ឲ្យរដ្ឋាភិបាលពិនិត្យសារថ្មី។ ចំពោះខ្ញុំយល់ថា មិនគួរធ្វើស្ពានតម្រូវតាមចិត្តជនជាតិខ្មែរនោះទេ ប៉ុន្តែគួរជួយបង្រៀនជនជាតិខ្មែរឲ្យកាន់តែមានវិន័យ ទើបជាប្រយោជន៍វែងឆ្ងាយ។ យើងចង់ដឹងដែរថា “ប្រសិនបើទូទាំងប្រទេស ស្លាប់ដោយគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍៤ទៅ៥នាក់ក្នុងមួយថ្ងៃ តើស្ពានជ្រោយចង្វា នឹងសម្លាប់មនុស្សប៉ុន្មាននាក់ក្នុងមួយថ្ងៃៗ?”។ ជនជាតិយើង គួរតែទទួលបានឱកាសរៀនសូត្រចំណុចល្អ ពីជនជាតិដទៃ មិនគួរបន្តគំនិតអាត្មានិយមដូច្នេះទៀតទេ។
លោកបានលើកជាសំណួរថា “មនុស្សមានតែចំណេះ ខ្វះវិន័យយកធ្វើអីកើត?”។
ដំណោះស្រាយ
រដ្ឋាភិបាលជាអ្នកត្រូវតែដើរតួនាទីមុនគេ ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហានេះ ដោយចាប់ផ្តើមពីការអប់រំ តាមរយៈវិទ្យុ ទូរទស្សន៍ គេហទំព័រនានា តាមរយៈការវិភាជន៍ថវិកាជាតិខ្លះ ដើម្បីជួលម៉ោងទូរទស្សន៍ វិទ្យុ និងបណ្តាញសារព៌តមាននានា ផ្សាយពីការអប់រំលើច្បាប់ចរាចរណ៍ និងច្បាប់ពាក់ព័ន្ឋនានា ព្រោះដើម្បីសង្គមមួយមានរបៀបរៀបរយ ថ្លៃថ្នូ ស៊ីវិល័យ ការអប់រំពិតជាមានសារៈសំខាន់ណាស់។
ទន្ទឹមនឹងនោះការអនុវត្តន៍ច្បាប់ ត្រូវតែធ្វើឡើងដោយខានមិនបាន ព្រោះប្រទេសត្រូវតែមានច្បាប់ ប្រជាជនត្រូវតែគោរពច្បាប់ ហើយក្នុងទិដ្ឋភាពច្បាប់រដ្ឋាភិបាលបង្កើតច្បាប់ដើម្បីឲ្យប្រជាជនគោរព បើមិនគោរព “ត្រូវតែចាប់ឲ្យគោរព”។
ចំណែកប្រជាពលរដ្ឋវិញ ត្រូវតែជាពលរដ្ឋស៊ីវិល័យ ចូលចិត្តអាន ចូលចិត្តស្វែងយល់ពីរឿងល្អៗសំរាប់ខ្លួនឯង និងដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ខ្លួនឯង ព្រោះការអភិវឌ្ឍខ្លួនឯងមានន័យស្មើនឹងស្រលាញ់ខ្លួនឯង ស្រលាញ់ប្រទេសជាតិរបស់ខ្លួនពិតប្រាកដហើយ។
ហេតុនេះច្បាប់និងវិន័យ ពិតជាស្នូលមួយ និងជាព្រលឹងមួយសំរាប់ខ្លួនឯង និងប្រជាជាតិរបស់ខ្លួន ហើយការកែលំអរស្ពាននេះឡើងវិញ គួរតែត្រូវបដិសេធ ព្រោះការកែលំអរមានន័យស្មើនឹងការលើកទឹកចិត្តឲ្យប្រជាជនគ្មានវិន័យ និងមិនគោរពច្បាប់។
សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោហ៊ុន សែននាយករដ្ឋមន្រ្តីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាបានសម្រេចសមិទ្ឋិផលធំៗជូនជាតិនេះជាច្រើន ដោយសម្តេចបានដាក់ចេញយុទ្ឋសាស្រ្តឈ្នះ ឈ្នះ ដើម្បីនាំខ្មែរក្រហមចេញពីព្រៃ នាំមកនូវសន្តិភាព កសាងសេដ្ឋកិច្ចសម្រេចបានកំនើនជាមធ្យម៧,៧ភាគរយ ក្នុងរយៈពេលពីរទសវត្សរ៍ចុងក្រោយនេះ និងពេលថ្មីៗនេះបានដាក់ចេញនូវយុទ្ឋនាការថ្មី គឺ គោលនយោបាយចាស់សកម្មភាពថ្មី តាមរយៈការពង្រាយយុវជនរាប់ពាន់នាក់នៅទូទាំងប្រទេស ដើម្បីចុះវាស់វែងដីជូនប្រជាពលរដ្ឋបានទទួលជោគជ័យ។
ហេតុនេះដើម្បីជំរុញឲ្យប្រជាពលរដ្ឋគោរពច្បាប់ និងមានវិន័យ សម្តេចតេជោគួរតែដាក់ចេញនូវគោលនយោបាយ ឬយុទ្ឋនាការថ្មី ដើម្បីធ្វើយ៉ាងណាឲ្យប្រជាពលរដ្ឋទូទាំងប្រទេសចូលសិក្សានៅតាមសាលាបើកបរនានា ហើយក្រសួងសាធារណៈការនិងដឹកជញ្ជូន អាចចូលរួមលើការងារនេះ តាមរយៈការដាក់មន្រ្តីជួយបង្រៀន ដល់ប្រជាពលរដ្ឋលើច្បាប់ចរាចរណ៍ផ្លូវគោករយៈពេល៦ខែ ទៅ១ឆ្នាំនឹងទទួលបានលទ្ឋផល។
ការទទួលបានប្រជាជាតិមួយមានវិន័យ មានសេចក្តីថ្លៃថ្នូ បើកបរចេះគោរពច្បាប់ត្រឹមត្រូវ នឹងធ្វើឲ្យប្រទេសនេះមានភាពស៊ីវិល័យ ហើយប្រជាជននឹងរឹងរឹតតែគោរពស្រលាញ់សម្តេចប្រមុខរដ្ឋាភិបាលថែមទៀត។
“វិន័យ និងច្បាប់ជាព្រលឹងរបស់ប្រជាជាតិមួយ ប៉ុន្តែការគ្មានវិន័យនិងមិនគោរពច្បាប់ ក៏ជាភាពអាម៉ាស់សម្រាប់ជាតិមួយផងដែរ”៕
