ដោយ ប៊ី
ភ្នំពេញៈ កាលពីថ្ងៃទី១៥ ខែមិថុនា ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងហិរញ្ញវត្ថុលោក Hong Nam-ki បានមានប្រសាសន៍ថា ប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង នឹងចាប់ផ្តើមការចរចារ សម្រាប់កិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរី ជាមួយប្រទេសកម្ពុជា នៅខែកក្កដាខាងមុខនេះ។
ប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង បានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរី ជាមួយសមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ឬអាស៊ាន ប៉ុន្តែប្រសិទ្ធភាពនិងកម្រិតនៃកតិកាសញ្ញាពាណិជ្ជកម្មគឺនៅមានកម្រិតនៅឡើយ។ ទប់ទល់នឹងស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ចបច្ចុប្បន្ន ការរំពឹងទុកកំពុងកើនឡើងខ្ពស់ សម្រាប់កិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីទ្វេភាគី រវាងកូរ៉េខាងត្បូង និងកម្ពុជា។
លោក Kim Hyun-su ប្រធានក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវនៅវិទ្យាស្ថាន សម្រាប់ពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិ នៅក្រោមសមាគមពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិកូរ៉េបានថ្លែងថា កិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីជាមួយកម្ពុជា គឺជាផ្នែកមួយនៃកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែង របស់រដ្ឋាភិបាលកូរ៉េខាងត្បូងក្នុងការពង្រឹងទំនាក់ទំនងនយោបាយ និងសេដ្ឋកិច្ចជាមួយបណ្តាប្រទេសនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍។
ជាមួយគោលនយោបាយ ដែលគេហៅថា “គោលនយោបាយខាងត្បូង ខាងត្បូង” ប្រទេសកូរ៉េ ព្យាយាមបង្កើនទំនាក់ទំនងរបស់ខ្លួន ជាមួយអាស៊ានឱ្យមានកម្រិតដូចគ្នានឹងប្រទេសដែលមានប្រទេសធំៗ ចំនួនបួនដូចជាសហរដ្ឋអាមេរិក ចិន ជប៉ុន និងរុស្ស៊ី។ កាលពីខែវិច្ឆិកាឆ្នាំមុន ប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង និងប្រទេសកម្ពុជាបានចាប់ផ្តើមការសិក្សាលទ្ធភាពរួមគ្នាស្តីពី កិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរី (FTA) របស់ពួកគេស្របតាមកិច្ចប្រជុំកំពូលកូរ៉េខាងត្បូង-អាស៊ាន។
តាមពិតប្រទេសទាំងពីរ បានស្ថិតនៅក្រោមកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរី កូរ៉េខាងត្បូង-អាស៊ាន ដែលបានចូលជាធរមានក្នុងឆ្នាំ២០០។ កិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីទ្វេភាគីរវាងកូរ៉េខាងត្បូង និងកម្ពុជាមានគោលបំណងលើកកម្ពស់ ការចូលទៅកាន់ទីផ្សារកាន់តែច្រើនជាមួយ FTA ដែលមានស្រាប់ និងពង្រីកកិច្ចសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ចបន្ថែមទៀត។
ប្រហែលពាក់កណ្តាលនៃពាណិជ្ជកម្មរបស់កូរ៉េខាងត្បូង ជាមួយអាស៊ានផ្តោតលើប្រទេសវៀតណាម។ ដៃគូពាណិជ្ជកម្មធំៗទាំងបី ក្នុងតំបន់គឺវៀតណាម សឹង្ហបុរី និងម៉ាឡេស៊ី ដែលគ្របដណ្តប់ជាង៧០ភាគរយនៃពាណិជ្ជកម្មសរុប របស់កូរ៉េខាងត្បូងជាមួយអាស៊ាន។ សម្រាប់ប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង វាចាំបាច់ក្នុងការធ្វើពិពិធកម្មដៃគូ សេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួន និងស្វែងរកទីផ្សារអ្នកប្រើប្រាស់ និងមូលដ្ឋានផលិតកម្មថ្មី។ ប្រទេសកម្ពុជាគឺជាប្រទេសជោគជ័យមួយ ដែលត្រូវបានគេជឿជាក់ថា អាចបំពេញតាមតម្រូវការនេះ។
ប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង និងឥណ្ឌូនេស៊ីបានចុះហត្ថលេខា លើកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មមួយដែលគេស្គាល់ថា កិច្ចព្រមព្រៀងភាពជាដៃគូសេដ្ឋកិច្ចគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ កាលពីឆ្នាំមុន។ ឈានមួយជំហានទៀត ប្រទេសកូរ៉េបានត្រៀមខ្លួនរួចជាស្រេច ក្នុងការចាប់ផ្តើមកិច្ចចរចា FTA ជាមួយកម្ពុជានៅឆ្នាំនេះ ដូច្នេះវានឹងធានាបាននូវការរីកចម្រើនថ្មីមួយ។ កម្ពុជាពិតជាត្រូវបានគេចាត់ទុកថា ជាដៃគូពាណិជ្ជកម្មដ៏ទាក់ទាញមួយ។
កម្ពុជាគឺជាប្រទេសមានសេដ្ឋកិច្ចកំពុងរីកចម្រើន ដែលបានបង្ហាញពីកំណើនសេដ្ឋកិច្ចខ្ពស់ប្រហែល៧ភាគរយជារៀងរាល់ឆ្នាំ។ ប្រហែលពាក់កណ្តាលនៃប្រជាជនមានអាយុក្រោម២៥ឆ្នាំ ដូច្នេះកំណើនសេដ្ឋកិច្ចរឹងមាំត្រូវបានគេរំពឹងទុក។ តម្រូវការហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធសង្គមមានកម្រិតខ្ពស់ ព្រោះកន្លែងពាក់ព័ន្ធមិនគ្រប់គ្រាន់នៅក្នុងប្រទេស។
ប្រទេសកម្ពុជាមានបទប្បញ្ញត្តិចំនួនស្តីពីមូលធនបរទេស។ នៅក្នុងវិស័យភាគច្រើន ការវិនិយោគត្រូវបានអនុញ្ញាតតាមការរាយការណ៍ ហើយភាពជាម្ចាស់បរទេស ១០០ភាគរយត្រូវបានអនុញ្ញាត។ ប្រតិបត្តិការភាគច្រើនធ្វើឡើង តាមរយៈប្រាក់ដុល្លារអាមេរិក មិនមែនរូបិយប័ណ្ណក្នុងស្រុកទេ ដូច្នេះហានិភ័យនៃការផ្លាស់ប្តូរប្រាក់មានតិចតួច។ គម្រោងវិនិយោគ ដែលត្រូវបានអនុម័តដោយរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ត្រូវបានរួចផុតពីពន្ធសាជីវកម្ម និងពន្ធនាំចូលសម្រាប់វត្ថុធាតុដើម និងគ្រឿងបរិក្ខារសម្រាប់រយៈពេល៩ឆ្នាំ។ នោះហើយជាមូលហេតុ ដែលប្រទេសកម្ពុជាត្រូវបានគេចាត់ទុកថា ជាទិសដៅវិនិយោគដ៏ទាក់ទាញមួយ។
ផលិតផលក្នុងស្រុកសរុបសម្រាប់មនុស្សម្នាក់ របស់ប្រទេសកម្ពុជាមានចំនួន ១.៥០០ដុល្លារក្នុងឆ្នាំ២០១។ ប្រទេសនេះមានភាពទាក់ទាញខាងវប្បធម៌ល្បីៗ នៅលើពិភពលោក ដូចជា ប្រាសាទអង្គរវត្ត ធនធានកម្លាំងពលកម្មច្រើន និងគោលនយោបាយមិត្តភាពឆ្ពោះទៅរកការវិនិយោគបរទេស។
អរគុណចំពោះគុណសម្បត្តិទាំងនេះ សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាបានកើនឡើងច្រើនជាង៧ ភាគរយក្នុងរយៈពេល២០ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ។ នៅប្រទេសកម្ពុជា កម្រិតប្រាក់ឈ្នួលមានកម្រិតទាប ដែលជាចំណុចខ្លាំងមួយទៀត។ កាលពីឆ្នាំមុន ប្រាក់ឈ្នួលអប្បបរមាប្រចាំខែនៅក្នុងវិស័យកាត់ដេររបស់ប្រទេសនេះ មានចំនួន១៨២ដុល្លារអាមេរិក ដែលស្មើនឹង៦០ ភាគរយនៃប្រាក់ឈ្នួលរបស់ប្រទេសថៃ ដែលនៅជិតខាង។ បំពាក់ដោយមានកម្លាំងពលកម្មវ័យក្មេង និងសម្បូរបែប ប្រទេសកម្ពុជាមានអត្រាចូលរួមកម្លាំងខ្ពស់បំផុត នៅក្នុងអាស៊ាន។
អ្វីដែលប្រសើរជាងនេះ ប្រទេសកម្ពុជាគឺជាប្រទេសមួយ ដែលទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍ពីប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធទូទៅ។ ក្រោមប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធនេះ ទំនិញ ដែលនាំចូលពីប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ ត្រូវបានផ្តល់ការកាត់បន្ថយ ឬគ្មានអត្រាពន្ធ។ ដូច្នេះប្រទេសកម្ពុជាអាចទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍ពន្ធគយ នៅពេលនាំចេញផលិតផល ទៅសហរដ្ឋអាមេរិកសហភាព អឺរ៉ុប និងជប៉ុន។ គ្មានអ្វីប្លែកទេដែលប្រទេសកម្ពុជា ត្រូវបានគេហៅថា “គុជដែលលាក់ខ្លួននៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍” ។ លោក Kim អ្នកស្រាវជ្រាវ បានពន្យល់បែបនេះពីទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្មរវាងកូរ៉េខាងត្បូងនិងកម្ពុជា។
ទំហំពាណិជ្ជកម្មរវាងកូរ៉េខាងត្បូង និងកម្ពុជាក្នុងឆ្នាំ២០១៩ ឈានដល់១ពាន់លានដុល្លារ។ ក្នុងនោះការនាំចេញរបស់កូរ៉េខាងត្បូង មកកម្ពុជាមានចំនួន៧០០លានដុល្លារ ហើយការនាំចូលពីប្រទេសនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍នេះ មានត្រឹមតែ៣០០លានដុល្លារ។ ប្រទេសកូរ៉េភាគច្រើន នាំចេញយានយន្ត ដូចជារថយន្តមួយទឹក និងរថយន្តដឹកទំនិញមកកាន់ប្រទេសកម្ពុជា។
ទំនិញនាំចេញផ្សេងទៀតរួមមានភេសជ្ជៈ និងសម្ភារៈវាយនភ័ណ្ឌ។ កូរ៉េខាងត្បូងភាគច្រើននាំចូលសម្លៀកបំពាក់ និងស្បែកជើងពីប្រទេសកម្ពុជា។ រោងចក្រកាត់ដេរកូរ៉េមួយចំនួនបានបង្កើតរោងចក្រនៅកម្ពុជា ដើម្បីនាំចូលទំនិញ ដែលផលិតនៅទីនោះ។ មួយរយៈចុងក្រោយនេះ ប្រទេសកម្ពុជាផលិតគ្រឿងបន្លាស់ខ្សែភ្លើងរថយន្តយ៉ាងច្រើន។
ប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង និងប្រទេសកម្ពុជា បានបង្កើតទំនាក់ទំនងការទូតនៅឆ្នាំ ១៩៧០ ប៉ុន្តែចំណងទំនាក់ទំនងរបស់ពួកគេ ត្រូវបានកាត់ផ្តាច់នៅឆ្នាំ១៩៧៥ នៅពេលដែលប្រទេសកម្ពុជាធ្លាក់ចូលក្នុងសង្គ្រាម។ ទំនាក់ទំនងការទូតទ្វេភាគី ត្រូវបានបង្កើតឡើងម្តងទៀតនៅឆ្នាំ១៩៩៧ ហើយចាប់តាំងពីពេលនោះមក ប្រទេសទាំងពីរបានបង្កើតទំនាក់ទំនងសហប្រតិបត្តិការជាមួយគ្នា។
ប្រទេសកម្ពុជា គឺជាទីផ្សារនាំចេញភេសជ្ជៈធំជាងគេទីបី សម្រាប់ប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង។ នៅពេលកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីកូរ៉េខាងត្បូង និងកម្ពុជាត្រូវបានបញ្ចប់ ឧស្សាហកម្មផលិតកម្ម របស់ប្រទេសកូរ៉េត្រូវបានគេរំពឹងថា នឹងមានការកាត់បន្ថយពន្ធ ១០០ភាគរយ ខណៈដែលអត្ថប្រយោជន៍របស់អ្នកប្រើប្រាស់ ត្រូវបានគេប៉ាន់ស្មានថានឹងកើនឡើងចំនួន៣៣លានដុល្លារ។ ទោះយ៉ាងណាក្តី ការរំពឹងទុកមិនមែនសុទ្ធតែមានជោគជ័យនោះទេ។
ខណៈពេលដែលប្រទេសកម្ពុជា មានសក្តានុពលកំណើនសេដ្ឋកិច្ចល្អ ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធមិនល្អ អំពើពុករលួយ និងផលិតភាពការងារទាបត្រូវបានលើកឡើងថា ជាឧបសគ្គ។ ប្រទេសនេះបានជាប់ចំណាត់ថ្នាក់ទី១៣៣ ក្នុងការប្រកួតប្រជែងទីផ្សារការងារក្នុងឆ្នាំ ២០១៨ ជាប្រទេសមួយដែលទាបជាងគេបំផុតនៅលើពិភពលោក។ ទោះយ៉ាងណារដ្ឋាភិបាលបានសន្យាថា នឹងដំឡើងប្រាក់ឈ្នួលអប្បបរមាដល់២៥០ ដុល្លារនៅឆ្នាំ២០២។ ប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូងក៏គួរកត់សំគាល់ផងដែរថា ប្រទេសផ្សេងទៀតបានបង្កើតគំរូអាជីវកម្មផ្ទាល់ខ្លួននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
កូរ៉េខាងត្បូងមិនមែនជាប្រទេសតែមួយ ដែលបង្ហាញការចាប់អារម្មណ៍មកលើប្រទេសកម្ពុជានោះទេ ដូច្នេះចាំបាច់ត្រូវពិនិត្យមើលដោយប្រុងប្រយ័ត្ន នូវគូប្រជែងរបស់ខ្លួន ដែលកំពុងមានវត្តមាននៅក្នុងប្រទេសនេះ។ ជាពិសេសប្រទេសចិន គឺជាទីផ្សារនាំចូលធំជាងគេសម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជា ដែលមានចំនួនច្រើនជាង៣៥ភាគរយនៃការនាំចូលសរុបរបស់កម្ពុជា។ ប្រទេសទាំងពីរបានចាប់ផ្តើមកិច្ចចរចា FTA របស់ពួកគេ។
ទន្ទឹមនឹងនេះដែរ ប្រទេសជប៉ុនបានសាងសង់មូលដ្ឋានផលិតកម្មរថយន្ត និងឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិចរួចហើយនៅក្នុងតំបន់អាស៊ាន រួមទាំងប្រទេសថៃផងដែរ។ សមាហរណកម្មសេដ្ឋកិច្ច និងការលុបបំបាត់ពន្ធក្នុងអាស៊ាន បានជួយប្រទេសជប៉ុនបង្កើនការប្រកួតប្រជែងតម្លៃរបស់ខ្លួន។ កូរ៉េខាងត្បូងគួរតែគិតពីកាលៈទេសៈទាំងនេះ។
កិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីមានទាំងអនាគត និងហានិភ័យនៃការវិនិយោគ។ នៅពេលដែលការចរចាពាណិជ្ជកម្មចាប់ផ្តើមនៅខែក្រោយ ប្រទេសទាំងពីរគួរតែបង្កើតយុទ្ធសាស្ត្រឆ្លាតវៃ និងមានប្រសិទ្ធភាពក្នុងការបង្កើនឱកាស និងកាត់បន្ថយហានិភ័យ ដូច្នេះពួកគេអាចរកវិធីរីកចម្រើន និងភាពរុងរឿងជាមួយគ្នា៕