ដោយ គង់ សូរិយា

    កោះកុងៈ ការស្ថាបនាបញ្ចប់ផ្លូវជាតិលេខ១០ ដែលជាផ្លូវប្រវត្តិ​សាស្រ្តតភ្ជាប់តំបន់ភូមិភាគពាយ័ព្យ និងតំបន់ឆ្នេរ នឹងចូលរួមចំណែកលើកកំពស់សេដ្ឋកិច្ច និងទេសចរណ៍ខេត្តកោះកុង ឲ្យកាន់តែរីកចម្រើនមួយកម្រិតទៀត។

ផ្លូវជាតិដ៏សំខាន់នេះ តភ្ជាប់ពីស្រុកសំឡូតខេត្តបាត់ដំបង មកកាន់ខេត្តពោធិសាត់ និងតភ្ជាប់មកកាន់ខេត្តកោះកុង ដែលមានប្រវែងសរុបប្រមាណ១៩៨គីឡូម៉ែត្រ។

ជាមួយនឹងសក្តានុពលធនធានធម្មជាតិ ព្រៃភ្នំ ដងព្រែក ព្រៃកោងកាង និងសហគមន៍ធម្មជាតិប៉ាក់ខ្លង”រាប់រយកន្លែង ខេត្តកោះ​កុងក៏មានឆ្នេរសមុទ្រដ៏ស្រស់ស្អាតផងដែរ ពិសេសឆ្នេរបាក់ខ្លង ជាឆ្នេរមួយមានភាពស្រស់ស្អាត និងមានខ្យល់អាកាសបរិសុទ្ធ។

ប្រជាពលរដ្ឋ ព្រមទាំងភ្ញៀវទេសចរផង បានសម្ដែងក្តីសប្បាយរីករាយជាមួយទេសភាពស្រស់ស្អាត លាយឡំជាមួយខ្យល់សមុទ្របោកបក់បះកាយា នាំឱ្យរំសាយទុក្ខកង្វល់ បន្ទាប់ពីបានមកដល់រមណីយដ្ឋានឆ្នេរប៉ាក់ខ្លង ជាប់ជាយដែនកម្ពុជា-ថៃមួយនេះ តាមរយៈផ្លូវជាតិលេខ១០ ផ្លូវក្រវាត់ព្រំដែនខេត្តបាត់ដំបង-ពោធិ៍សាត់-កោះកុង និងផ្លូវជាតិលេខ៤៨ ដែលត្រូវបានស្តារកសាងពង្រីកធំថ្មី។

ខេត្តកោះកុង ត្រូវបានចាត់បញ្ចូលក្នុងចង្កោមខេត្តតំបន់ឆ្នេរ ដែលជាប់នាមថា “តារារះនាទិសនិរតី” និងជាខេត្តសម្បូរទៅដោយតំបន់អេកូទេសចរណ៍ សហគមន៍ទេសចរណ៍ និងទេសចរណ៍តំបន់ឆ្នេរសមុទ្រ ដែលមានសរុបប្រមាណជាង២០កន្លែង។

ជាមួយនឹងការតភ្ជាប់ពីតំបន់មួយទៅតំបន់មួយ ផ្លូវជាតិលេខ១០ មិនត្រឹមតែធ្វើសមាហរណកម្មសេដ្ឋកិច្ច ទេសចរណ៍ផ្ទៃក្នុងកម្ពុជានោះទេ តែក៏រួមចំណែកទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរណ៍ជាតិ អន្តរជាតិពីភូមិភាគពាយ័ព្យដ៏សម្បូរភោគទ្រព្យ ទៅទស្សននានៅខេត្តនេះកាន់តែជិត ដោយមិនចាំបាច់មកកាន់ខេត្តកណ្តាល ឬរាជធានីភ្នំពេញ មុនទៅកាន់ខេត្តកោះកុងដូចពីមុនឡើយ៕

ដោយៈ គង់ សូរិយា

    ភ្នំពេញៈ ជាដំណឹងរីករាយមួយ ដោយភាគីចិនក៏បានប្រកាសគាំទ្រដល់កម្ពុជា ដើម្បីជំរុញ​ការតភា្ជប់កា​រដឹ​ក​ជញ្ជូន​កម្ពុជា-ចិន និង ប្រ​ទេ​សក្នុងតំបន់។

ឯកអគ្គរដ្ឋទូតចិនប្រចាំ​នៅ​កម្ពុជា លោកវ៉ាង វិនប៊ិន ​បាន​ថ្លែង​បញ្ជាក់​នៅ​ក្នុង​សន្និសីទ​សារ​ព័ត៌មាន នៅថ្ងៃទី១៩ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៥នេះថា រដ្ឋាភិបាលចិន តាមរយៈ​ដំណើរ​ទស្សន​កិច្ច​ផ្លូវ​រដ្ឋ​របស់​ប្រធានាធិបតីស៊ី ជីនពីង នឹងបន្តផ្តល់ជំនួយបន្ថែមទៀតដល់កម្ពុជា ក្នុង​ការ​កសាង​ហេដ្ឋា​រ​ចនា​សម្ព័ន្ធ ផ្លូវ ស្ពាន ថ្នល់ ប្រពន្ធ័ទឹកស្អាត ស្ថានីយន៍វារីអគ្គីសនីបូមទឹកស្តុកទុក ថាម​ពល​ព្រះ​អាទិត្យ ថាមពលដើរដោយខ្យល់ និង បច្ចេកវិទ្យាថាមពលស្អាត ជាពិសេស ការជំរុញ​ការ​តភ្ជាប់​ការ​ដឹក​ជញ្ជូន​តាមផ្លូវដែក។

លោកបន្តថា “កិច្ចសហប្រតិបត្តិការផ្លូវដែក ចិនចាត់ទុកថា ជា​ចំនុច​សំខាន់ មិនត្រឹមតែផលសម្រាប់ចិន និងកម្ពុជាប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែ វានឹងលើក​កម្ពស់​ដល់​ការ​ដឹក​ជញ្ជូន​ពលរដ្ឋ និងការធ្វើពាណិជ្ជកម្មទ្វេរ រួមនឹង ពហុភាគីថែមទៀតផង”។ លោកបន្តថា “ផ្លូវដែកពីចិន តភ្ជាប់មកកម្ពុជា​នឹងមានកិច្ចពិភាក្សាគ្នានៅពេលខាងមុខ”។

ក្រៅពីវិស័យហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ភាគីចិនបាន​លើក​ទឹក​ចិត្តស្ថាប័នប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ វិទ្យុ និងទូរទស្សន៍ក្នុងប្រទេសទាំង២ ពង្រឹងកិច្ច​សហកា​រ​គ្នា​ទៅ​វិញ​ទៅមក ដើម្បី​ចូលរួម​ប្រឆាំង​ព័ត៌មាន​ក្លែងក្លាយ​ ដែល​អាច​បង្ក​អោយ​មាន​ផ​ល​ប៉ះ​ពាល់​ណា​មួយ ​ដល់​ទំនាក់ទំនងមិត្ត​ភាពដែកថែបកម្ពុជា ចិន ។

លោកវ៉ាង វិនប៊ិន បានថ្លែង​ទៀត​ថា ជោគវាសនារួមគ្នា រវាងចិន-កម្ពុជា ត្រូវបានឆ្លុះ​បញ្ចាំង​ក្នុង​ការគាំទ្រ ​រាល់​កិច្ច​ប្រឹង​ប្រែង​គ្នា​ទៅ​វិញ​ទៅមក ដើម្បីការពារផលប្រយោជន៍ស្នូល។ ក្នុងនោះភាគីចិន បន្តប្រកាន់ភ្ជាប់ គោរពអធិប​តេយ្យភាព និងបូរណភាព ដែនដីកម្ពុជា និងគាំទ្រចំពោះជម្រើស​ នៃ​មាគ៌ា​អភិវឌ្ឍន៍​របស់​កម្ពុជា ​សម្របទៅនឹងលក្ខខណ្ឌរបស់កម្ពុជា គាំទ្រយ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់​ចំពោះ​កម្ពុ​ជា​ ក្នុង​ការ​អភិវ​ឌ្ឍ​សេដ្ឋ​កិច្ច និងកែលម្អជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាជន គាំទ្រ យ៉ាងពេញទំហឹងនូវតួនាទីរបស់កម្ពុជា លើ​បញ្ហាតំបន់ និងអន្តរជាតិ។

គិតមកដល់ពេលនេះរដ្ឋាភិបាលចិន បានចូលរួមចំណែកសាងសង់ផ្លូវនៅកម្ពុជា​បានចំនួន​៣០​ខ្សែ ដែលចំណាយថវិកាអស់ជិត ២០០០លានដុល្លារអាមេរិក ផ្លូវដែលចិន​បាន​ជួយ​កសាង​រួចនោះ គឺមានប្រវែងជាង៣០០០គីឡូម៉ែត្រ៕

ដោយ: គង់ លាងហួរ
អន្តរជាតិ: បន្ទាប់ពីតុលាការធម្មនុញ្ញកូរ៉េខាងត្បូងសម្រេចដកលោក Yoon Suk Yeol ចេញពីតំណែងប្រធានាធិបតី អនាគតនៃគម្រោងសាងសង់ការិយាល័យប្រធានាធិបតីនៅសង្កាត់ Yongsan នៃរដ្ឋធានីសេអ៊ូលបានស្ថិតក្នុងភាពមិនច្បាស់លាស់។

លោក Yoon បានចាប់ផ្តើមចូលកាន់តំណែងកាលពីខែឧសភា ឆ្នាំ២០២២ ដោយបានផ្លាស់ប្តូរការិយាល័យប្រធានាធិបតីចេញពីអគារវិមាន Cheong Wa Dae ទៅកាន់ទីស្នាក់ការក្រសួងការពារជាតិក្នុងសង្កាត់ Yongsan ។

គណបក្សប្រឆាំងធ្លាប់បានរិះគន់ថា ការផ្លាស់ប្តូរការិយាល័យប្រធានាធិបតីរបស់លោក Yoon បានខ្ជះខ្ជាយប្រាក់ចំណូលដែលទទួលបានពីការបង់ពន្ធរបស់ប្រជាពលរដ្ឋកូរ៉េខាងត្បូង។ ក្រុមមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិត្រូវបានបង្ខំឱ្យចាកចេញពីទីស្នាក់ការកណ្តាលរបស់ខ្លួនជាបន្តបន្ទាប់ ដោយផ្លាស់ទៅកាន់អគារអគ្គសេនាធិការចម្រុះ (JCS) ដែលស្ថិតនៅជិតក្រសួង។

ប៉ុន្តែ ក្រោយពីលោក Yoon Suk Yeol បានធ្លាក់ចេញពីតំណែង នោះវានឹងអាស្រ័យទៅលើប្រធានាធិបតីថ្មីក្នុងការសម្រេចចិត្ត ថា តើការិយាល័យប្រធានាធិបតីត្រូវបន្តស្ថិតនៅសង្កាត់ Yongsan ដដែល ឬក៏ត្រូវផ្លាស់ទៅកាន់ទីតាំងផ្សេងទៀត។

ការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសប្រធានាធិបតីថ្មីនឹងប្រព្រឹត្តទៅក្នុងរយៈពេលពីរខែខាងមុខ។ ជាមួយគ្នានោះ បេក្ខជនប្រធានាធិបតីជាប់ឆ្នោតត្រូវតែធ្វើការសម្រេចចិត្តឱ្យបានភ្លាមៗលើការជ្រើសរើសទីតាំងការិយាល័យប្រធានាធិបតី។

ប្រសិនបើគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យសេរីកូរ៉េ (DPK) ឡើងកាន់អំណាច នោះប្រធានាធិបតីថ្មីនឹងប្រហែលជាមិនបន្តប្រើប្រាស់ការិយាល័យក្នុងសង្កាត់ Yongsan នោះទេ ព្រោះការិយាល័យនេះត្រូវបានគេចាត់ទុកថា ជានិមិត្តរូបនៃតំណែងជាប្រធានាធិបតីរបស់លោក Yoon ។

គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យសេរីកូរ៉េ (DPK) បានបង្ហាញគំនិតចង់ផ្លាស់ប្តូរការិយាល័យប្រធានាធិបតីទៅកាន់ទីក្រុង Sejong ស្ថិតនៅភាគកណ្តាលនៃប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង ដែលមានអគាររដ្ឋបាលសំខាន់ៗមួយចំនួនរួចជាស្រេច៕ប្រភព: Korea Times៕

ដោយ: គង់ លាងហួរ
អន្តរជាតិ: យោងតាមសេចក្តីថ្លែងការណ៍ពីទស្សនាវដ្តី Forbes របស់សហរដ្ឋអាមេរិកបានចុះផ្សាយឱ្យដឹងថា ទ្រព្យសម្បត្តិមហាសេដ្ឋី​ជាច្រើនរូបរបស់ប្រទេសម៉ាឡេស៊ី​បានហក់ឡើង​​ ស្របពេលដែលប្រាក់​រីងហ្គីតស្ទុះងើបឡើងថ្លៃ។

ទំហំទ្រព្យសម្បត្តិសរុបបញ្ចូលគ្នារបស់កំពូលមហាសេដ្ឋីទាំង៥០រូប របស់ម៉ាឡេស៊ីបានកើនឡើងដល់៩០ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក ក្នុងឆ្នាំ២០២៥ ធៀបនឹងចំនួន៨៣,៤ពាន់លានដុល្លារកាលពីឆ្នាំមុន ដោយសារការងើបឡើងថ្លៃ៥ភាគរយនៃរូបិយបណ្ណក្នុងស្រុកក្នុងរយៈពេល១២ខែចុងក្រោយនេះ។

លោក Robert Kuok នៅតែជាមហាសេដ្ឋីលំដាប់លេខ១របស់ប្រទេសម៉ាឡេស៊ី ដែលមានទ្រព្យសម្បត្តិសុទ្ធចំនួន១១,៤ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក។ លោកដឹកនាំអាជីវកម្មជាច្រើន រួមទាំងកសិឧស្សាហកម្ម និងសណ្ឋាគារស្ថិតក្រោមក្រុមហ៊ុន Kuok Group ។

លោក Quek Leng Chan ស្ថាបនិកក្រុមហ៊ុន Hong Leong Group បន្តជាប់ឈ្មោះជាលំដាប់លេខ២ ខណៈទ្រព្យសម្បត្តិរបស់លោកបានកើនឡើង១ពាន់លានដុល្លារដល់ចំនួន៩,៨ពាន់លានដុល្លារ។ ក្រុមហ៊ុននេះមានផលបត្រអាជីវកម្មជាច្រើន ដូចជាធនាគារ ស៊ីម៉ងត៍ អចលនទ្រព្យ និងអាហារ។

បងប្អូនបង្កើតត្រកូល Teh ដែលជាអ្នកស្នងមរតករបស់លោក Teh Hong Piow ម្ចាស់ធនាគារ Public Bank Bhd បានជាប់ចំណាត់ថ្នាក់លេខ៣ ខណៈទ្រព្យសម្បត្តិរួមរបស់ពួកគេបានកើនឡើង៩ភាគរយដល់ចំនួន៥,៩ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក។

ទ្រព្យសម្បត្តិរបស់មហាសេដ្ឋីម៉ាឡេស៊ីចំនួន៣០រូបនៅក្នុងចំណោមកំពូលមហាសេដ្ឋីម៉ាឡេស៊ីទាំង៥០រូបបានកើនឡើង បើប្រៀបធៀបនឹងឆ្នាំមុន។នេះបើយោងតាមសេចក្តីថ្លែងការណ៍ពីទស្សនាវដ្តី Forbes ។

លោកមហាសេដ្ឋី Koon Poh Keong នាយកប្រតិបត្តិក្រុមហ៊ុនអាលុយមីញ៉ូម Press Metal និងក្រុមគ្រួសារបានជាប់ចំណាត់ថ្នាក់លេខ៤ ដែលមានទំហំទ្រព្យសម្បត្តិសរុបចំនួន៥,៤ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក។

ចំណែក គ្រួសាររបស់លោក Ananda Krishnan ម្ចាស់ក្រុមហ៊ុនយក្ស Usaha Tegas ដែលបោះទុនវិនិយោគលើទូរគមនាគមន៍ ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ និងអចលនទ្រព្យ បានឈរនៅលេខរៀងទី៥ ដែលមានទ្រព្យសម្បត្តិចំនួន៥,៣ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក៕ប្រភព: The Edge Malaysia៕

ដោយ: គង់់ លាងហួរ

អន្តរជាតិ: សង្គ្រាម​ពាណិជ្ជកម្ម​ទ្រង់ទ្រាយ​ធំ​ រវាងប្រទេសចិនជាមួយ​សហរដ្ឋអាមេរិក​ កំពុង​កើនឡើងកំដៅ ​បន្ទាប់​ពី​ប្រធានាធិបតីអាមេរិកលោក ដូណាល់ ត្រាំ បាន​គំរាម​យក​ពន្ធ​គយខ្ពស់កប់ពពកលើ​ការ​នាំចូល​ទំនិញ​ចិន​ទៅកាន់ទឹកដីអាមេរិក។

ទីក្រុងប៉េកាំងបានប្តេជ្ញាប្រយុទ្ធដល់ទីបញ្ចប់ ដោយមិនព្រមទទួលយកនូវអ្វីដែលចិនចាត់ទុកថា ជាការបង្ខិតបង្ខំរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក។ ជាក់ស្តែង ចិនបានដាក់ពន្ធសងសឹក លើទំនិញរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកដើម្បីជាការឆ្លើយតប។

តើសង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្មរវាងមហាអំណាចទាំង២ នឹងបង្កផលប៉ះពាល់កម្រិតណាលើសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក?

ទំហំដោះដូរពាណិជ្ជកម្មទ្វេរភាគី រវាងសហរដ្ឋអាមេរិក និងចិន ដែលជាមហាអំណាចសេដ្ឋកិច្ចនៅលើពិភពលោក បានកើនឡើងដល់ទំហំទឹកប្រាក់ ប្រមាណ៥៨៥ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក កាលពីឆ្នាំ២០២៤។

ក្នុងនោះ សហរដ្ឋអាមេរិកបាននាំចូល ទំនិញពីប្រទេសចិនក្នុងទំហំទឹកប្រាក់៤៤០ពាន់លានដុល្លារ ខណៈប្រទេសចិនបាននាំចូលទំនិញពីសហរដ្ឋអាមេរិកវិញ ក្នុងទំហំទឹកប្រាក់ត្រឹមតែ១៤៥ពាន់លានដុល្លារប៉ុណ្ណោះ។ នេះមានន័យថា សហរដ្ឋអាមេរិកមានឱនភាពពាណិជ្ជកម្មជាមួយចិនចំនួន២៩៥ពាន់លានដុល្លារ។

សហរដ្ឋ​អាមេរិក និង​ប្រទេសចិន​ គ្របដណ្តប់​​ចំណែក​ប្រមាណ៤៣ភាគរយនៃ ​ទំហំសេដ្ឋកិច្ច​ពិភពលោក​នៅឆ្នាំ២០២៥។ នេះបើយោង​តាម​មូលនិធិ​រូបិយវត្ថុ​អន្តរជាតិ(IMF)។

សង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្មរវាងចិន និងសហរដ្ឋអាមេរិក នឹងធ្វើឱ្យអត្រាកំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសទាំង២ ធ្លាក់ចុះ ឬអាចឈានទៅរកវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ច។ ការណ៍នេះនឹងជះផលប៉ះពាល់ ដល់សេដ្ឋកិច្ចរបស់បណ្តាប្រទេសផ្សេងទៀតនៅទូទាំងពិភពលោក។

ជាមួយគ្នានេះ លំហូរនៃការវិនិយោគសកលនឹងដាំក្បាលចុះ និងមានផលវិបាកជាច្រើនផ្សេងទៀត ដែលអាចកើតមាន។

ប្រទេសចិនជាមជ្ឈមណ្ឌលផលិតកម្ម ដ៏ធំបំផុតរបស់ពិភពលោក ហើយប្រទេសចិនបាន និងកំពុងផលិតទំនិញលើសពីតម្រូវការ ប្រើប្រាស់ក្នុងស្រុករបស់ប្រជាជនចិន។

ប្រទេសចិនកំពុងជួបប្រទះបញ្ហាអតិរេក ទំនិញក្នុងទំហំទឹកប្រាក់ជិត១ទ្រីលានដុល្លារអាមេរិករួចទៅហើយ។ នេះមានន័យថា ប្រទេសចិនកំពុងនាំចេញទំនិញ ទៅកាន់ពិភពលោកច្រើនជាងការនាំចូល។

ទំនិញរបស់ចិនត្រូវបានលក់ក្នុងតម្លៃថោក ដោយសារតែរដ្ឋាភិបាលចិនបានផ្តល់ការឧបត្ថម្ភធន ដល់បណ្តាក្រុមហ៊ុនផលិតកម្មក្នុងស្រុក និងជំនួយហិរញ្ញវត្ថុរបស់រដ្ឋ ដូចជាការផ្តល់ប្រាក់កម្ចីមានអត្រាការប្រាក់ទាប។

ក្រុមអ្នកជំនាញបានព្រមានថា ប្រសិនបើផលិតផលចិនមិនអាចនាំចូលទៅកាន់សហរដ្ឋអាមេរិកបាន នោះបណ្តាក្រុមហ៊ុនចិនអាចនឹងបង្វែរទិសដៅ នៃការនាំចេញផលិតផលតម្លៃទាបរបស់ខ្លួន ទៅកាន់ទីផ្សារផ្សេងទៀតជុំវិញពិភពលោក។

ការណ៍នេះអាចផ្តល់ផលប្រយោជន៍ សម្រាប់អ្នកប្រើប្រាស់មួយចំនួន។ ប៉ុន្តែវាអាចកាត់បន្ថយសមត្ថភាព ប្រកួតប្រជែងរបស់បណ្តាក្រុមហ៊ុនផលិតកម្មនៅក្នុងប្រទេស ដែលស្រូបទាញលំហូរទំនិញថោកៗមកពីប្រទេសចិន។ កត្តានេះអាចគំរាមកំហែងទីផ្សារការងារ និងប្រាក់ឈ្នួលផងដែរ។

ជារួម ផលប៉ះពាល់ពីការផ្ទុះឡើង នៃសង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្មចិន-សហរដ្ឋអាមេរិក នឹងរាលដាលនៅទូទាំងពិភពលោក ហើយក្រុមសេដ្ឋវិទូភាគច្រើនបានវាយតម្លៃថា ផលប៉ះពាល់នេះនឹងមានភាពអវិជ្ជមានខ្លាំងបំផុត៕ប្រភព: BBC៕