ដោយ: គង់ លាងហួរ
ភ្នំពេញ: នាយកប្រតិបត្តិក្រុមហ៊ុន Prince Real Estate លោក Edward Lee បានជួបពិភាក្សាជាមួយCIR Leader Talks ដោយលើកឡើងអំពីមហិច្ឆតារយៈពេលវែង របស់ក្រុមហ៊ុននៅក្នុងទីផ្សារអចលនទ្រព្យនៅកម្ពុជា និន្នាការបច្ចុប្បន្ន និងអនាគតក្រោយកូវីដ និងពានរង្វាន់បុគ្គលិកលក្ខណៈឆ្នើម ប្រចាំឆ្នាំនៅក្នុងកម្មវិធី Cambodia Real Estate Awards 2023។
ក្រុមហ៊ុន ព្រីនស៍ រៀល អ៊ីស្ទេត គ្រុប បានក្លាយជាក្រុមហ៊ុនអភិវឌ្ឍន៍ដ៏ល្អបំផុត និងអ្នកអភិវឌ្ឍន៍គម្រោង ប្រើប្រាស់ចម្រុះល្អបំផុតនៅក្នុងកម្មវិធី 7th PropertyGuru Cambodia Property Awards 2022។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “ខ្ញុំមានកិត្តិយសណាស់ដែលបានទទួលពានរង្វាន់ Personality of the Year ប៉ុន្តែយើងក៏គួរតែអរគុណដល់តួអង្គអចលនទ្រព្យ ឱ្យកាន់តែទូលំទូលាយ សម្រាប់ការជួយទីផ្សារកម្ពុជាឱ្យបន្តរីកចម្រើនទៅមុខទៀត”។
ឱកាសទីផ្សារពិសេសរបស់កម្ពុជា
លោក Edward ដែលធ្លាប់មានបទពិសោធន៍ ក្នុងទីផ្សារអចលនទ្រព្យក្នុងប្រទេសវៀតណាម ម៉ាឡេស៊ី និងសហរដ្ឋអាមេរិក បានអះអាងថា ទីផ្សារប្រទេសកម្ពុជា មានលក្ខណៈពិសេស និងផ្តល់អត្ថប្រយោជន៍ ដូចជាទីផ្សារក្នុងស្រុក ដែលបើកចំហជាងមុន បទប្បញ្ញត្តិអំណោយផល សម្រាប់អ្នកទិញបរទេស និងទទួលបានផលចំណេញពីការជួលខ្លាំង(rental yields)សម្រាប់អចលនទ្រព្យវិនិយោគ។
លោកបានពន្យល់ថា “ទីផ្សារអចលនទ្រព្យកម្ពុជា មានភាពខុសប្លែកពីទីផ្សារ អចលនទ្រព្យនៃប្រទេសវៀតណាម និងម៉ាឡេស៊ី ភាគច្រើនដោយសារតែទីផ្សារ ក្នុងស្រុកបើកចំហ សម្រាប់អ្នកទិញអន្តរជាតិកាន់តែច្រើន”។ លោកបន្តថា “ប្រទេសកម្ពុជាមានប្រជាជនតិចតួចចំនួន១៦លាននាក់ ប៉ុន្តែជាមួយនឹងបទប្បញ្ញត្តិងាយស្រួល និងបន្ធូរបន្ថយសម្រាប់អ្នកទិញបរទេស ទីផ្សារគោលដៅបានកើនឡើង១០ដង”។
លោកបានបន្ថែមថា ភាពខុសគ្នាដ៏ធំមួយទៀតគឺថា ប្រទេសកម្ពុជាមានទិន្នផលជួលដ៏ល្អ(rental yields)សម្រាប់ការវិនិយោគអចលនទ្រព្យ ក៏ដូចជាសេដ្ឋកិច្ចប្រើប្រាស់ដុល្លារអាមេរិក ដូច្នេះការវិនិយោគអាចត្រូវបានការពារ ចំពោះការខាតបង់រូបិយប័ណ្ណបរទេស។
យោងតាមទីប្រឹក្សាទីផ្សារ CBRE Cambodia បានឱ្យដឹងថា បច្ចុប្បន្នទីផ្សារអចលនទ្រព្យក្នុងស្រុក កំពុងជួបប្រទះនូវលក្ខខណ្ឌប្រកួតប្រជែង និងប្រឈមបំផុតដែលខ្លួនមិនធ្លាប់ជួបប្រទះ។ ហេតុដូច្នេះហើយ ពួកគេបានជំរុញឱ្យតួអង្គទាំងអស់ នៅក្នុងឧស្សាហកម្មអចលនទ្រព្យធ្វើការវាយតម្លៃឡើងវិញ និងធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពយុទ្ធសាស្រ្តរបស់ពួកគេ ដើម្បីតម្រង់ឱ្យកាន់តែប្រសើរឡើង ជាមួយនឹងបរិបទតែមួយគត់នៃឆ្នាំ២០២៣នេះ។
ដោយពិភាក្សាអំពីបញ្ហាផ្គត់ផ្គង់ និងតម្រូវការជាបន្តសម្រាប់អចលនទ្រព្យក្នុងប្រទេសកម្ពុជា លោក Edward បានលើកឡើងថា ការផ្គត់ផ្គង់កើនលើសតម្រូវការប្រហែល៣ឆ្នាំ។
លោកជឿជាក់ថា “តម្រូវការនឹងកើនឡើងក្រោយកូវីដ ជាមួយគម្រោងសំខាន់ៗជាច្រើនពីក្រុមហ៊ុន ព្រីនស៍ រៀល អ៊ីស្ទេត ដូចជា Prince Happiness Plaza ជាដើម”។
វិស័យលក់រាយរបស់កម្ពុជា
ចំពោះមជ្ឈមណ្ឌលលក់រាយ និងផ្សារទំនើបក្នុងប្រទេសកម្ពុជា លោក Edward បានពន្យល់ថា បច្ចុប្បន្នប្រទេសនេះ កំពុងស្ថិតក្នុងដំណាក់កាលដំបូងនៃការអភិវឌ្ឍ ដោយផ្តល់ឱកាសសម្រាប់ក្រុមអ្នក Mover ដំបូងៗដូចជា Prince ជាដើម។
លោក Edward Lee បានមានប្រសាសន៍ថា ការផ្តោតអារម្មណ៍របស់ពួកគេ មិនត្រឹមតែទៅលើអ្នកលក់រាយ ក្នុងស្រុកប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែក៏ផ្តោតលើការទាក់ទាញ ម៉ាកយីហោអន្តរជាតិ និងការទាក់ទាញសម្រាប់លក្ខណៈគ្រួសារផងដែរ ដើម្បីបង្កើនភាពប្លែកពិសេសនៃផ្សារទំនើបរបស់ពួកគេ។
ថ្មីៗនេះ ក្រុមហ៊ុនក៏បានប្រកាសផងដែរ នូវគំនិតផ្តួចផ្តើមដ៏សំខាន់មួយ គឺការជួលរយៈពេលមួយឆ្នាំ ដោយឥតគិតថ្លៃរបស់ព្រីនស៍ អ៊ិនធឺណេសិនណល ផ្លាហ្សា ដើម្បីគាំទ្រដល់ម្ចាស់អាជីវកម្មដែលអាចសម្រេចជោគជ័យនៅកម្ពុជា។
គំនិតផ្តួចផ្តើមនេះ គឺជាផ្នែកមួយនៃការប្តេជ្ញាចិត្ត ក្នុងការជំរុញសហគមន៍អាជីវកម្ម ដ៏រស់រវើកក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ។ ហើយបុគ្គលដែលចាប់អារម្មណ៍ និងអាជីវកម្មអាចទាញ យកអត្ថប្រយោជន៍ពីឱកាសដ៏មិនគួរឲ្យជឿនេះផងដែរ។
ការកែលម្អហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និងសណ្ឋាគារលំដាប់ខ្ពស់
លោក Edward ក៏បានលើកឡើងអំពី ការកែលម្អហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធក្នុងក្រុងព្រះសីហនុ និងគម្រោងវិនិយោគ Bay of Lights New Township តម្លៃ១៦ពាន់លានដុល្លារ ដែលគ្រោងនឹងបញ្ចប់នៅឆ្នាំ២០២៨។
គម្រោងនេះ មានគោលបំណងប្រែក្លាយតំបន់នេះ ទៅជាទីក្រុងឆ្នេរសមុទ្របៃតង ដែលត្រូវបានរំពឹងថា នឹងជំរុញសេដ្ឋកិច្ចក្នុងតំបន់ និងរួមចំណែក ដល់ការអភិវឌ្ឍន៍ខេត្តព្រះសីហនុឡើងវិញ។
លោក Edward បញ្ជាក់ថា “លោកបានទៅក្រុងព្រះសីហនុរៀងរាល់សប្តាហ៍ ដើម្បីពិនិត្យមើលគម្រោង ដែលយើងកំពុងអភិវឌ្ឍ ហើយទីក្រុងនេះ កំពុងចាប់ផ្តើមដំណើរការសកម្មឡើងវិញ ក្រោយវិបត្តិជំងឺកូវីដ”។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “រដ្ឋាភិបាលក៏កំពុងអនុវត្តន៍គំនិតផ្តួចផ្តើម ប្រតិបត្តិការអគារមិនទាន់សាងសង់បញ្ចប់ ដែលអាចផ្តល់អត្ថប្រយោជន៍ ដល់អ្នកអភិវឌ្ឍន៍ក្នុងស្រុក ឬអន្តរជាតិ ដែលអាចកាន់កាប់គម្រោងនេះ”។
លើប្រធានបទសណ្ឋាគារលំដាប់ខ្ពស់ លោក Edward បានលើកឡើងថា ការផ្គត់ផ្គង់សណ្ឋាគារប្រណិតៗ នៅកម្ពុជាមានមិនគ្រប់គ្រាន់ ជាពិសេសនៅខេត្តសៀមរាប និងក្រុងព្រះសីហនុ ក្នុងរយៈពេល១០ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ដែលនាំឱ្យម៉ាកយីហោល្បីៗជាច្រើនស្វែងរកឱកាសចូលទីផ្សារសណ្ឋាគារកម្ពុជា កាលពីមុនវិបត្តិកូវីដ-១៩។
លោកជឿជាក់ថា ស្របពេលដែលការហោះហើរ បានបើកដំណើរការឡើងវិញ ហើយតម្រូវការកន្លែងស្នាក់នៅ ប្រកបដោយគុណភាពកាន់តែកើនឡើង នោះវាគឺជាពេលវេលាដ៏ត្រឹមត្រូវ សម្រាប់សណ្ឋាគារលំដាប់ខ្ពស់ចូលមកទីផ្សារកម្ពុជា។
ជាក់ស្តែង ក្រុមហ៊ុន ព្រីនស៍ រៀល អ៊ីស្ទេត បានបង្កើតសណ្ឋាគារលំដាប់ខ្ពស់មួយចំនួនរួចមកហើយ ដូចជាសណ្ឋាគារ Prince Times ក្នុងខេត្តព្រះសីហនុ និងរមណីយដ្ឋានវីឡាមួយចំនួន។
លោក Edward បានកត់សម្គាល់ថា “ដោយសារតែតម្លៃដីបច្ចុប្បន្ន វិនិយោគិនត្រូវមើលឃើញផលចំណេញ ត្រឡប់មកវិញជាក់លាក់មួយ ដូច្នេះហើយអ្នកត្រូវការ ការដៅចំណុចតម្លៃជាក់លាក់សម្រាប់សណ្ឋាគារទាំងនោះ។ លើសពីនេះ ការជំរុញទេសចរណ៍លំដាប់ខ្ពស់នឹងត្រូវការផលិតផលលំដាប់ខ្ពស់។
លោកបញ្ជាក់ថា “នេះជាពេលវេលាដ៏ស័ក្តិសមសម្រាប់សណ្ឋាគារលំដាប់ខ្ពស់ចូលមកកម្ពុជា ហើយនេះក៏ជាពេលវេលាដ៏ល្អ ក្នុងការចាប់ដៃគូជាមួយម៉ាកយីហោនានាផងដែរ”។
លោកក៏បានគូសបញ្ជាក់ផងដែរថា តម្លៃក្នុងមួយយប់ក្នុងសណ្ឋាគារលំដាប់ផ្កាយប្រាំ ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា គឺខ្ពស់ជាងប្រទេសដូចជាប្រទេសថៃ និងប្រទេសវៀតណាម ហើយវាចាំបាច់ណាស់ ដែលយើងត្រូវផ្តល់ជូននូវអត្រាសមរម្យ ដើម្បីទាក់ទាញទេសចរណ៍ និងបង្កើតប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ី ដែលមានសុខភាពល្អ ដើម្បីបន្តគាំទ្រដល់កំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសកម្ពុជាទាំងមូល។
សុទិដ្ឋិនិយមរយៈពេលវែងសម្រាប់ទីផ្សារកម្ពុជា
ដោយឆ្លុះបញ្ចាំងពីចក្ខុវិស័យរយៈពេលវែង លោក Edward មានសុទិដ្ឋិនិយមអំពីអនាគត នៃទីផ្សារអចលនទ្រព្យរបស់ប្រទេសកម្ពុជា ដោយលើកឡើងពីការព្យាករណ៍កំណើន GDP លើសពី៥% និងការគ្រប់គ្រងបាន នូវកម្រិតអតិផរណារបស់កម្ពុជា។
លោកជឿជាក់ថា “វិស័យអចលនទ្រព្យ នឹងបន្តមានភាពរឹងមាំ ដែលជំរុញដោយបទប្បញ្ញត្តិ នៃការវិនិយោគងាយស្រួល និងគោលនយោបាយរបស់រដ្ឋាភិបាលដ៏អំណោយផល”។ លោកបន្តថា “ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ លោកទទួលស្គាល់ថា វានឹងមានបញ្ហាប្រឈមនៅតាមផ្លូវ ប៉ុន្តែជាមួយនឹងការធ្វើផែនការ និងការអនុវត្តគោលនយោបាយត្រឹមត្រូវ កត្តាទាំងនេះអាចយកឈ្នះបាន”។
លោក Edward បានសន្និដ្ឋានថា “ឥឡូវនេះ ពិតណាស់វានឹងមានបញ្ហាប្រឈម ប៉ុន្តែវាអាចត្រូវបានយកឈ្នះ ស្របតាមគោលនយោបាយរបស់រដ្ឋាភិបាលដ៏ល្អ ក្នុងរយៈពេល៥ទៅ១០ឆ្នាំខាងមុខ”។
លោកបានបន្ថែមថា ដរាបណាបរិយាកាសធុរកិច្ច ទូទៅនៅតែមានសុខភាពល្អ ដរាបណាអាជីវកម្មថ្មី បន្តចូលទៅកាន់ក្នុងទីផ្សារក្នុងស្រុក ហើយផលិតផលក្នុងស្រុកសរុបបន្តកើនឡើង ខ្ញុំជឿជាក់ថា ទោះបីជាមានការជំរុញខ្ពស់ជាងមុន ចំពោះរូបិយប័ណ្ណប្រាក់រៀលក្នុងស្រុកក៏ដោយ ប៉ុន្តែអ្វីៗទាំងអស់នឹងមិនអីនោះទេ”៕
